Μια μελέτη που δημοσιεύθηκε στο Addiction διερευνά τον πιθανό αντίκτυπο του εξαρτώμενου από τη γλυκόζη ινσουλινοτροπικού πολυπεπτιδίου (GIP) και των αγωνιστών του υποδοχέα του γλουκαγονικού πεπτιδίου-1 (GLP-1 RA) στις διαταραχές χρήσης οπιοειδών και αλκοόλ. Η έρευνα αυτή, με επικεφαλής τον Dr. Fares Qeadan και την ομάδα του από το Πανεπιστήμιο Loyola του Σικάγο, διερευνά κατά πόσον αυτά τα φάρμακα -που χρησιμοποιούνται συνήθως για τη θεραπεία του διαβήτη και της παχυσαρκίας- θα μπορούσαν να μειώσουν την υπερβολική δόση οπιοειδών και τη δηλητηρίαση από αλκοόλ σε ασθενείς με διαταραχή χρήσης οπιοειδών (OUD) και διαταραχή χρήσης αλκοόλ (AUD).
Οι ερευνητές εξέτασαν ένα τεράστιο σύνολο δεδομένων από το Oracle Cerner Real-World Data, το οποίο περιλαμβάνει πάνω από 100 εκατομμύρια ασθενείς σε 136 συστήματα υγείας στις Η.Π.Α. Η μελέτη ανέλυσε δύο ομάδες ασθενών - 503.747 με OUD και 817.309 με AUD - μεταξύ Ιανουαρίου 2014 και Σεπτεμβρίου 2022. Συγκρίνοντας τα αποτελέσματα όσων συνταγογραφήθηκαν φάρμακα GIP ή GLP-1 RA με εκείνους που δεν συνταγογραφήθηκαν, οι ερευνητές διαπίστωσαν σημαντική μείωση των ποσοστών υπερδοσολογίας οπιοειδών και δηλητηρίασης από αλκοόλ μεταξύ των ασθενών που έλαβαν αυτές τις συνταγές.
Συγκεκριμένα, η μελέτη ανέφερε μείωση κατά 40% των υπερβολικών δόσεων οπιοειδών και μείωση κατά 50% των δηλητηριάσεων από αλκοόλ μεταξύ των ασθενών που έλαβαν φάρμακα GIP/GLP-1 RA. Αυτές οι προστατευτικές επιδράσεις παρατηρήθηκαν σε διάφορες υποομάδες, συμπεριλαμβανομένων εκείνων με συνυπάρχοντα διαβήτη τύπου 2 και παχυσαρκία. Τα αποτελέσματα είναι ιδιαίτερα ελπιδοφόρα, καθώς υποδηλώνουν ότι τα φάρμακα που χρησιμοποιούνται συνήθως για μεταβολικές καταστάσεις θα μπορούσαν επίσης να αντιμετωπίσουν κρίσιμες πτυχές των διαταραχών χρήσης ουσιών.
Η μελέτη βασίζεται σε προηγούμενες έρευνες σε ζώα που κατέδειξαν παρόμοια αποτελέσματα των φαρμάκων GLP-1 RA, όπως η σεμαγλουτίδη και η λιραγλουτίδη, στη μείωση της συμπεριφοράς αναζήτησης ουσιών. Τα ευρήματα αυτά έχουν ανοίξει νέους δρόμους έρευνας σχετικά με τον ρόλο αυτών των φαρμάκων στη διαμόρφωση των εγκεφαλικών οδών που σχετίζονται με την ανταμοιβή και τον εθισμό. Δεδομένου ότι τα φάρμακα επηρεάζουν το μεσολομυϊκό σύστημα του εγκεφάλου, το οποίο είναι υπεύθυνο για την παρακινούμενη συμπεριφορά και την επεξεργασία των ανταμοιβών, οι ερευνητές υποθέτουν ότι τα φάρμακα αυτά μπορούν να επηρεάσουν τους μηχανισμούς "κορεσμού" τόσο για τα τρόφιμα όσο και για τα ναρκωτικά, μειώνοντας έτσι τη λαχτάρα και την κατανάλωση.
Παρόλο που η μελέτη αυτή είναι παρατηρησιακή και δεν μπορεί να τεκμηριώσει μια άμεση σχέση αιτίου-αποτελέσματος, οι επιπτώσεις είναι εκτεταμένες. Εάν περαιτέρω κλινικές δοκιμές επιβεβαιώσουν αυτά τα ευρήματα, τα φάρμακα GIP/GLP-1 RA θα μπορούσαν να αποτελέσουν μια νέα θεραπευτική επιλογή για τη θεραπεία των διαταραχών χρήσης ουσιών, συμπληρώνοντας τις υπάρχουσες φαρμακευτικά υποβοηθούμενες θεραπείες για OUD και AUD.
Η μελέτη αυτή είναι ιδιαίτερα επίκαιρη καθώς η επιδημία των οπιοειδών συνεχίζει να καταστρέφει τις κοινότητες παγκοσμίως, με τους θανάτους από υπερβολική δόση στις ΗΠΑ να έχουν εξαπλασιαστεί από το 1999. Η διαταραχή της χρήσης αλκοόλ παραμένει επίσης ένα σημαντικό ζήτημα δημόσιας υγείας, με πάνω από 178.000 θανάτους ετησίως μόνο στις ΗΠΑ. Η αντιμετώπιση των εμποδίων στη θεραπεία τόσο για την OUD όσο και για την AUD, συμπεριλαμβανομένου του στίγματος που περιβάλλει τον εθισμό και της ελλιπούς χρήσης της φαρμακοθεραπείας, παραμένει ζωτικής σημασίας. Η πιθανή χρήση των φαρμάκων GIP/GLP-1 RA θα μπορούσε να διευρύνει το οπλοστάσιο των διαθέσιμων θεραπειών και να προσφέρει ελπίδα σε εκατομμύρια ανθρώπους που παλεύουν με τον εθισμό.
Για περισσότερες λεπτομέρειες, μπορείτε να έχετε πρόσβαση στην πλήρη μελέτη εδώ: https://onlinelibrary.wiley.com/doi/10.1111/add.16679 (clearnet)
Αν σας ενδιαφέρουν τέτοιες δημοσιεύσεις, παρακαλώ αντιδράστε και αφήστε σχόλια. Αυτό θα είναι ένα σημάδι για να συνεχίσω.
