Μια νέα πιλοτική μελέτη που δημοσιεύθηκε στο Addiction Science & Clinical Practice παρουσιάζει ελπιδοφόρα αποτελέσματα όσον αφορά τη χρήση υπο-διασπαστικών δόσεων κεταμίνης για την υποβοήθηση των ασθενών που μεταβαίνουν στη βουπρενορφίνη. Η έρευνα, η οποία διεξήχθη από τη Lucinda A. Grande και τους συνεργάτες της, αναδεικνύει τη δυνατότητα της κεταμίνης να μειώσει τα συμπτώματα στέρησης που συχνά αποτρέπουν τα άτομα με διαταραχή χρήσης οπιοειδών (OUD) από την έναρξη χρήσης βουπρενορφίνης, ιδίως όταν είναι εξαρτημένα από φαιντανύλη ή μεθαδόνη. Τα ευρήματα της μελέτης προσφέρουν μια καινοτόμο προσέγγιση σε μία από τις βασικές προκλήσεις στη θεραπεία της ΟΕΑ, η οποία είναι η διαχείριση της στέρησης οπιοειδών που προκαλείται από τη βουπρενορφίνη.
Η βουπρενορφίνη έχει αναγνωριστεί εδώ και καιρό ως φάρμακο που σώζει ζωές για τα άτομα με OUD, μειώνοντας τη θνησιμότητα από υπερβολική δόση κατά πάνω από 50%. Ωστόσο, πολλοί άνθρωποι που θα μπορούσαν να επωφεληθούν από τη βουπρενορφίνη διστάζουν να ξεκινήσουν τη θεραπεία λόγω φόβων για συμπτώματα στέρησης. Αυτά μπορεί να εμφανιστούν είτε αυθόρμητα είτε, πιο σοβαρά, όταν η βουπρενορφίνη εκτοπίζει ισχυρά οπιοειδή όπως η φαιντανύλη από τους οπιοειδείς υποδοχείς του εγκεφάλου. Ο φόβος και η εμπειρία των συμπτωμάτων στέρησης -μερικές φορές διαρκούν έως και μία εβδομάδα- είναι ιδιαίτερα έντονα σε άτομα με εξάρτηση από συνθετικά οπιοειδή υψηλής ισχύος.
Η πιλοτική σειρά περιπτώσεων που διεξήχθη σε διάστημα 14 μηνών αφορούσε 37 ασθενείς, κυρίως εκείνους που προσπαθούσαν να μεταβούν από την παράνομη χρήση φεντανύλης ή μεθαδόνης στη βουπρενορφίνη. Οι ασθενείς έλαβαν υπογλώσσια κεταμίνη σε χαμηλές δόσεις (16 mg), οι οποίες είναι πολύ κάτω από το όριο για την πρόκληση διαχωριστικών ή αναισθητικών επιδράσεων. Τα αποτελέσματα της μελέτης έδειξαν ότι το 67% των ασθενών που δοκίμασαν κεταμίνη ολοκλήρωσαν επιτυχώς την έναρξη της βουπρενορφίνης και το 92% αυτών που ολοκλήρωσαν την έναρξη παρέμειναν στη θεραπεία μετά από 30 ημέρες.
Η κεταμίνη, η οποία είναι κυρίως γνωστή ως αναισθητικό και χρησιμοποιείται όλο και περισσότερο εκτός επισήμανσης για την ανθεκτική στη θεραπεία κατάθλιψη και τον πόνο, έχει αποδείξει την ικανότητά της να μειώνει την ανοχή στα οπιοειδή και να ανακουφίζει τα συμπτώματα στέρησης μέσω της δράσης της στους γλουταμινικούς υποδοχείς τύπου NMDA. Σε αυτή τη μελέτη, η χορήγηση κεταμίνης βοήθησε τους ασθενείς να διαχειριστούν τη στέρηση των οπιοειδών χωρίς να εισέλθουν σε διαχωριστική κατάσταση, γεγονός που την καθιστά βιώσιμη για θεραπεία σε εξωτερικούς ασθενείς.
Η μελέτη προσφέρει επίσης μια ματιά στις πρακτικές πτυχές αυτής της νέας προσέγγισης. Στους ασθενείς συνταγογραφήθηκαν έως και οκτώ δόσεις κεταμίνης, οι οποίες ήταν είτε τροφές είτε υπογλώσσιο σιρόπι, που παρασκευάστηκαν από τοπικά φαρμακεία. Οι ασθενείς χρησιμοποιούσαν την κεταμίνη είτε προληπτικά είτε για την αντιμετώπιση των αναδυόμενων συμπτωμάτων στέρησης κατά την έναρξη χορήγησης βουπρενορφίνης. Με την πάροδο του χρόνου, οι ερευνητές βελτίωσαν το πρωτόκολλο θεραπείας, αναπτύσσοντας τελικά ένα τετραήμερο σχέδιο που ελαχιστοποιούσε την απόσυρση για την τελική ομάδα ασθενών.
Μία από τις βασικές καινοτομίες αυτής της μελέτης ήταν η καθυστέρηση της έναρξης της βουπρενορφίνης και η χρήση κεταμίνης για τη διαχείριση των πρώιμων συμπτωμάτων στέρησης. Συμβουλεύοντας τους ασθενείς να απέχουν από τη φαιντανύλη για 48-72 ώρες, ενώ χρησιμοποιούσαν κεταμίνη, οι ερευνητές παρατήρησαν ότι οι ασθενείς μπορούσαν να ξεκινήσουν τη βουπρενορφίνη με ελάχιστη δυσφορία. Η κλοναζεπάμη, μια βενζοδιαζεπίνη, συμπεριλήφθηκε επίσης στο πρωτόκολλο για την πρόληψη κρίσεων πανικού, ένα συχνό πρόβλημα κατά την έναρξη της βουπρενορφίνης.
Τα αποτελέσματα αυτής της μελέτης είναι ελπιδοφόρα, ιδίως για πληθυσμούς που εξαρτώνται από ισχυρά συνθετικά οπιοειδή όπως η φαιντανύλη. Δεδομένου ότι η έναρξη της βουπρενορφίνης είναι ως γνωστόν δύσκολη για αυτούς τους ασθενείς, η έναρξη με τη βοήθεια της κεταμίνης θα μπορούσε να αποτελέσει ένα κρίσιμο εργαλείο για την αύξηση της πρόσληψης της θεραπείας. Οι ερευνητές προειδοποιούν ότι ενώ η κεταμίνη μπορεί να μειώσει τη σοβαρότητα των συμπτωμάτων στέρησης, απαιτούνται περαιτέρω μελέτες μεγάλης κλίμακας για την επιβεβαίωση αυτών των ευρημάτων και τη βελτιστοποίηση του πρωτοκόλλου.
Οι πιθανοί κίνδυνοι που σχετίζονται με την κεταμίνη, συμπεριλαμβανομένων των γνωστικών επιδράσεων και της κατάχρησης, εξετάστηκαν επίσης στη μελέτη. Μόνο δύο ασθενείς ανέφεραν ήπιες γνωστικές επιδράσεις και δεν υπήρξαν περιπτώσεις υπερδοσολογίας ή αναπνευστικής κατάθλιψης που να συνδέονται με τη χρήση κεταμίνης, ακόμη και όταν οι ασθενείς επέστρεψαν στη χρήση φεντανύλης μετά από ατελείς προσπάθειες θεραπείας.
Οι συγγραφείς καταλήγουν στο συμπέρασμα ότι οι υποδιαλυτικές δόσεις κεταμίνης μπορεί να προσφέρουν μια ασφαλέστερη, πιο προσιτή μέθοδο για την έναρξη της βουπρενορφίνης σε εξωτερικά ιατρεία, μειώνοντας τα εμπόδια σε μια θεραπεία που μπορεί να μειώσει σημαντικά τον κίνδυνο υπερδοσολογίας. Ζητούν περαιτέρω έρευνα για την τελειοποίηση αυτής της προσέγγισης και τη διερεύνηση της δυνατότητας εφαρμογής της σε διάφορες κλινικές ρυθμίσεις.
Η πλήρης μελέτη είναι προσβάσιμη μέσω του δικτυακού τόπου του περιοδικού στη διεύθυνση: Έναρξη χρήσης βουπρενορφίνης με τη βοήθεια κεταμίνης: μια πιλοτική σειρά περιπτώσεων (clearnet).
Εάν σας ενδιαφέρουν τέτοιου είδους δημοσιεύσεις, παρακαλώ αντιδράστε και αφήστε σχόλια. Αυτό θα είναι ένα σημάδι για να συνεχίσω.