Dekstrometorfan (DXM) i benzodiazepinowe środki uspokajające
Dekstrometorfan (DXM) jest powszechnym składnikiem dostępnych bez recepty leków przeciwkaszlowych. Jego mechanizm działania obejmuje kilka szlaków i receptorów w mózgu, przyczyniając się zarówno do jego efektów terapeutycznych, jak i psychoaktywnych.
DXM i jego aktywny metabolit, dekstrofan, działają jako niekompetycyjni antagoniści receptorów N-metylo-D-asparaginianu (NMDA). Receptory te odgrywają kluczową rolę w plastyczności synaptycznej i funkcji pamięci. Blokując receptory NMDA, DXM zakłóca normalną neurotransmisję, co może skutkować efektami dysocjacyjnymi w wysokich dawkach.
DXM wiąże się z receptorami sigma-1, które biorą udział w modulowaniu uwalniania neuroprzekaźników i sygnalizacji komórkowej. Aktywacja tych receptorów może wpływać na nastrój, funkcje poznawcze i neuroprotekcję.
DXM hamuje wychwyt zwrotny serotoniny, zwiększając jej poziom w szczelinie synaptycznej. Działanie to jest podobne do działania niektórych leków przeciwdepresyjnych i może przyczyniać się do poprawy nastroju. Jednak zwiększa to również ryzyko wystąpienia zespołu serotoninowego w połączeniu z innymi środkami serotoninergicznymi. DXM może również wpływać na inne układy neuroprzekaźników, w tym noradrenalinę i dopaminę. Interakcje te mogą przyczyniać się do jego złożonego profilu psychoaktywnego.
Benzodiazepiny to klasa leków psychoaktywnych znana przede wszystkim z działania uspokajającego. Są one powszechnie przepisywane w stanach takich jak niepokój, bezsenność, drgawki i skurcze mięśni. Oto szczegółowe spojrzenie na działanie benzodiazepin i kilka przykładów powszechnie stosowanych benzodiazepin.
Benzodiazepiny wywierają swoje działanie poprzez wzmocnienie działania kwasu gamma-aminomasłowego (GABA), głównego neuroprzekaźnika hamującego w ośrodkowym układzie nerwowym. Wiążą się one ze specyficznym miejscem na receptorze GABA-A, różnym od miejsca wiązania samego GABA. Wiązanie to zwiększa powinowactwo receptora do GABA, prowadząc do zwiększenia częstotliwości otwierania kanałów chlorkowych.
Napływ jonów chlorkowych do neuronów hiperpolaryzuje błonę komórkową, czyniąc ją bardziej odporną na pobudzenie. Ta hiperpolaryzacja zmniejsza aktywność neuronów, wywołując działanie uspokajające, przeciwlękowe, przeciwdrgawkowe i rozluźniające mięśnie charakterystyczne dla benzodiazepin.
Przykłady benzodiazepin:
- Diazepam (Valium): Stosowany w stanach lękowych, skurczach mięśni i zaburzeniach napadowych. Ma długi okres półtrwania, dzięki czemu nadaje się do długotrwałego działania.
- Lorazepam (Ativan): Często przepisywany na stany lękowe i bezsenność. Ma krótszy okres półtrwania niż diazepam i jest również stosowany w leczeniu ostrych napadów.
- Alprazolam (Xanax): Powszechnie stosowany w leczeniu zaburzeń lękowych i paniki. Ma stosunkowo krótki okres półtrwania i szybki początek działania, co czyni go skutecznym w przypadku ostrych epizodów lękowych.
- Klonazepam (Klonopin): Stosowany w zaburzeniach napadowych i zaburzeniach paniki. Ma długi okres półtrwania, zapewniając długotrwałą ulgę od objawów.
- Temazepam (Restoril): Przepisywany w celu krótkotrwałego leczenia bezsenności. Ma średni okres półtrwania, dzięki czemu jest skuteczny w utrzymaniu snu.
- Midazolam (Versed): Stosowany głównie jako przedoperacyjny środek uspokajający i do sedacji proceduralnej ze względu na szybki początek i krótki czas działania.
ŁączenieDXM i benzodiazepinowych leków uspokajających może mieć znaczące i potencjalnie niebezpieczne skutki ze względu na ich nakładający się wpływ na ośrodkowy układ nerwowy.
- Zwiększone uspokojenie i senność: Zarówno DXM, jak i benzodiazepiny mogą powodować uspokojenie. Przyjmowane razem, efekty te mogą być znacznie wzmocnione, prowadząc do wyraźnej senności, zawrotów głowy i letargu. Może to upośledzać funkcje poznawcze i motoryczne, zwiększając ryzyko wypadków i urazów.
- Depresja układu oddechowego: Jednym z najpoważniejszych zagrożeń związanych z łączeniem tych leków jest depresja oddechowa. Benzodiazepiny hamują ośrodki oddechowe w mózgu, a wysokie dawki DXM mogą nasilać ten efekt. Może to prowadzić do spłycenia lub spowolnienia oddechu, co może zagrażać życiu, zwłaszcza w kontekście przedawkowania.
- Upośledzenie funkcji poznawczych i motorycznych: Połączenie może upośledzać myślenie, osąd i koordynację ruchową. Może to zwiększyć ryzyko upadków i urazów.
- Zwiększone ryzyko przedawkowania: Uspokajające właściwości benzodiazepin w połączeniu z dysocjacyjnym działaniem dużych dawek DXM mogą maskować objawy przedawkowania, zwiększając prawdopodobieństwo, że dana osoba przyjmie nadmierne ilości którejkolwiek z tych substancji. Objawy przedawkowania obejmują skrajną senność, dezorientację, utratę przytomności i niewydolność oddechową.
- Skutki psychologiczne: Obie substancje mogą powodować dezorientację i halucynacje w dużych dawkach. Ich połączenie może zintensyfikować te efekty, prowadząc do poważnej dezorientacji i potencjalnie niebezpiecznego zachowania.
Nie natknęliśmy się na potwierdzone dane dotyczące ostrych i śmiertelnych stanów związanych z tym połączeniem. Jednocześnie nie ma oznak pozytywnych efektów rekreacyjnych, które mogłyby pokryć ryzyko związane z tym połączeniem.
Biorąc wszystko pod uwagę, zalecamy unikanie tej kombinacji w każdych warunkach.
Last edited by a moderator: